Wiele osób unika wizyty u stomatologa i trafia do niego wyłącznie w nagłych przypadkach, gdy ból zęba jest już nie do zniesienia, a tabletki przeciwbólowe przynoszą tylko chwilową ulgę. Takim postępowaniem można sobie tyko zaszkodzić, a wystarczyłoby regularnie odwiedzać dentystę, aby uchronić się przed nieprzyjemnymi dolegliwościami, długotrwałym i kosztownym leczeniem. Zawsze lepiej zapobiegać, niż leczyć, dlatego profilaktyka to kwestia priorytetowa w przypadku zdrowia.

Co jednak zrobić z panicznym lękiem przed dentystą, który nie dotyczy tylko dzieci, ale również dorosłych? Jak uporać się z dentofobią i przestać notorycznie odwlekać wizytę kontrolną?

Dentofobia – czym jest, z czego wynika i czym się objawia?

Dentofobia nie jest żadną chorobą, ale lękiem przed dentystą, z którą boryka się wiele osób. Wizyta u dentysty u wielu osób wzbudza strach, co wynika jednak z mitów powielanych przez osoby, które odwiedzają stomatologa dopiero w momencie problemów z zębami. Leczenie zębów jest długotrwałe. Często w takim przypadku nie kończy się na jednej wizycie u lekarza i wymaga to kosztownego leczenia, gdy np. trzeba wykonać leczenie kanałowe zębów stałych i jest niezbędne znieczulenie. Jeśli ktoś przez długi czas zaniedbywał swoje uzębienie i higienę jamy ustnej, kwestią czasu będzie pojawienie się szeregu problemów, łącznie z rozwojem stanu zapalnego, próchnicy, paradontozą itd.

Bardzo często już od dziecka wpajany jest negatywny stosunek do stomatologa ze strony rodziców, którzy po prostu obawiają się i unikają wizyt w jego gabinecie. Mogą one być jednak bezstresowe, jeśli rozpocznie się je jak najwcześniej, gdy w jamie ustnej nie będzie jeszcze żadnych patologicznych zmian.

U dzieci ważne jest wprowadzenie nawyku mycia zębów. Często niedokładne mycie zębów przednich a także tylnich sprzyja rozwoju próchnicy. Należy pamiętać, że zęby mleczne są też bardzo ważne i należy dbać o ich higienę.

Regularne kontrole w każdym wieku stanu uzębienia pozwolą wykryć wszelkie nieprawidłowości (np. próchnicę na zębach) i rozwiązać powstały problem w szybki i bezbolesny sposób.

Lekarze stomatolodzy na pierwszej wizycie powinni zrobić przegląd zębów i wdrożyć pacjentom plan leczenia jeśli jest konieczny. Niektóre usługi w gabinecie stomatologicznym możemy wykonać w ramach nfz, jeśli gabinet ma podpisaną umowę. Niekiedy niestety jesteśmy zmuszeni do kosztownego leczenia, dzieje się tak, gdy zbyt długo zwlekamy z wizytą.

W przypadku dentofobii można mówić o lęku nie tylko przed samą wizyta u stomatologa, ale też przed wszelkimi zabiegami wykonywanymi w jamie ustnej, już sam kontakt z dentystą jest niezwykle stresujący, potęgują go specyficzne zapachy wyczuwalne w gabinetach i dźwięki wydawane przez stosowane w nim przyrządy.

W skrajnych przypadkach umówienie się na wizytę do dentysty jest nie lada wyzwaniem, niemalże niemożliwym do wykonania. Silny strach przed dentystą często prowadzi do tego, że pacjent zwleka z wizytą, aż zostanie wręcz zmuszony uporczywym bólem zęba czy pod wpływem presji otoczenia. Brak możliwości sprawowania kontroli nad wykonywanym zabiegiem potrafi być źródłem ogromnego stresu.

Najczęstszymi przyczynami dentofobii są jednak przykre doświadczenia dzieciństwa i lęk przed bólem. Przypadłość ta może objawiać się problemami jelitowo-żołądkowymi: niestrawnością, bólem żołądka, biegunką. Niektórzy nie mogą wręcz spać na samą myśl przed wizytą u dentysty, drżą im mięśnie, nadmiernie się pocą, mają przyspieszone tętno. Są to typowe objawy pojawiające się przy wystąpieniu czynnika stresowego.

Jak poradzić sobie z dentofobią, czyli nie taki dentysta straszny

Kluczowe w przypadku dentofobii jest opanowanie strachu i zrozumienie, że nie ma się czego bać. Bardzo ważne będzie znalezienie dobrego stomatologa, czyli doświadczonego profesjonalistę, cieszącego się dobrymi opiniami, empatycznego, przyjaźnie nastawionego do pacjentów. Dobry kontakt z lekarzem to podstawa, powinien być on wyrozumiały i wszystko dokładnie, ze spokojem tłumaczyć pacjentowi, rozwiewać wszelkie jego wątpliwości. Zbudowanie dobrej relacji jest kluczem do sukcesu. Strach często wynika z niewiedzy, dlatego tak istotne będzie dobre przygotowanie pacjentów do leczenia, łącznie z wytłumaczeniem mu jego przebiegu i uspokojeniem go. Pacjenci nie powinnni tłumić w siebie swoich leków, ale mówić o nich, łącznie z przykrymi przeżyciami, których doświadczył w przeszłości. Dokładny wywiad lekarski pozwoli na dobranie najlepszej metody i stworzyć plan leczenia, dopasowany do indywidualnych potrzeb. Niepewność jest stresująca, dlatego należy o wszystko pytać, aby ją zniwelować. Bólu również nie trzeba się obawiać, bo postęp medycyny i technologii jest tak ogromny, że każdy zabieg może zostać przeprowadzony całkowicie bezboleśnie.

Dostępne są wielorakie środki znieczulające – nie trzeba nawet robić iniekcji, jeśli ktoś boi się igły. Rozwiązaniem tego problemu u pacjenta będzie przykładowo sedacja wziewna, czyli tak zwany gaz rozweselający. Nowoczesne gabinety stomatologiczne wykorzystują bezbolesne znieczulenia komputerowe, przy panicznym lęku można też rozważyć leczenie w narkozie. Jeśli kogoś stresuje wizyta u dentysty, zawsze można wypróbować szereg technik relaksacyjnych, aby uspokoić pobudzony lękiem układ nerwowy. Podczas zabiegu można ściskać piłeczkę antystresową, słuchać ulubionej muzyki. W nowoczesnych gabinetach pacjent może ze spokojem poczytać książkę i napić się herbaty czy kawy przed wizytą. Pomocna będzie też pomoc specjalisty, wizyta u psychologa.

Przy dentofobii trzeba niestety walczyć ze swoim lękiem, a najlepszym sposobem na to jest zmuszenie się do regularnych wizyt kontrolnych/higienizacyjnych. Z czasem będą one coraz mniej stresujące i staną się czymś całkowicie naturalnym.

Mali pacjenci też mogą bać się lekarza od leczenia zębów. Warto wtedy stanąć na wysokości zadania i wybrać gabinet przyjazny dzieciom w którym również znajdzie się dentysta z dobrym podejściem do dziecka.

Leczenie ortodontyczne i aparaty ortodontyczne

Wizyty u stomatologa niestety są nieuniknione i każdy będzie musiał skorzystać z takiej wizyty. Niektóre osoby, które mają wady zgryzu powinny udać się na leczenie ortodontyczne. Ortodonta wykrywa wady zgryzu żuchwy i jeśli jest to konieczne zakłada aparaty ortodontyczne (aparaty ruchome, aparaty stałe) na określony czas. Leczenie ortodontyczne zębów niestety jest długotrwałe. Założenie aparatu na zęby (aparat ortodontyczny), wiąże się z częstymi wizytami kontrolnymi.

Najlepiej znaleźć odpowiedniego lekarza stomatologii i ortodoncji w swojej okolicy. Najprościej poszukać w internecie wpisując frazę np. dentysta rybnik. Przy wyborze powinniśmy się kierować opiniami innych pacjentów.

Należy pamiętać, że stomatologia i ortodoncja są dla pacjentów i lekarz nie zrobi nam krzywdy, a będzie próbował nam pomóc lecząc nasze zęby (np. próchnicę, bolący ząb, wykona protezy czy implanty jeśli jest taka konieczność).