Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego (PTS) przyjmowanie pacjentów w stanie epidemii wymaga odpowiedniego przygotowania gabinetu, jak również samego personelu. Jak zatem należy prawidłowo przygotować gabinet stomatologiczny do przyjęć pacjentów w czasie pandemii COVID-19 i jakie środki ostrożności należy podjąć podczas wykonywania pracy?
Dentysta, praktyka stomatologiczna – wysokie standardy higieny i bezpieczeństwa także w czasach przed pandemicznych
W tym ciężkim dla nas wszystkich okresie, gdy niemal całe branże gospodarki, a życie społeczne przede wszystkim, ucierpiały na czasowym wstrzymywaniu swej działalności, zachowanie wyższych niż kiedykolwiek standardów higienicznych nie jest sprawą błahą. Jest to wręcz sprawą wysokiej wagi, by obsługujący miejsca bezpośredniego kontaktu społecznego, jak handel, świątynie, środki komunikacji publicznej, na równi z przedstawicielami branż medycznych brali udział w polityce nierozprzestrzeniania wirusa SARS-CoV-2.
Jeśli możemy mieć jakiekolwiek wątpliwości co do higienicznego przysposobienia wielu dziedzin życia społecznego, to ze światem medycyny sytuacja ma się wręcz odwrotnie. Gabinety stomatologiczne czy salony okulistyczne od dawna spełniają wysokie standardy higieniczne. Jest to wymóg nie tylko krajowych, ale i unijnych norm. Są to zazwyczaj zalecenia przybierające formę norm, wydawane przez WHO, ale także instytucje i stowarzyszenia krajowe.
Dodatkowo, zarówno państwowy zakład opieki zdrowotnej, jak i prywatny dentysta mogą zwiększyć stopień zabezpieczenia, uzyskując odpowiednia certyfikację w zakresie procedur medycznych tam stosowanych. Za pomocą norm ISO stosuje się tu certyfikację nie tylko w zakresie systemu zarządzania, ale co nas tu najbardziej interesuje, normy bezpieczeństwa i higieny pracy (ISO 45001:2018) oraz normy ograniczające ryzyko związane z pozyskiwaniem i badaniem próbek – normy badań laboratoryjnych (ISO 17025:2017). Tak więc, spotkanie z dentystą czy lekarzem pierwszego kontaktu już wcześniej obwarowane było mocno restrykcyjnymi procedurami bezpieczeństwa.
Praktyka stomatologiczna ma wiele specjalizacji: z zakresu stomatologii estetycznej, w leczeniu zachowawczym, leczenie kanałowe, chirurg szczękowo twarzowy, stomatolog dziecięcy, wizyty profilaktyczne. Indywidualna praktyka z zakresu stomatologii zdobywa kwalifikacje uczestnicząc w dodatkowych szkoleniach aby profesjonalna obsługa w naszym gabinecie była na najwyższym poziomie. Poradnia stomatologiczna, dentystyczna lek chirurg przeprowadzając zabiegi chirurgiczne musi w szczególności zadbać o wysokie standardy higieny. Gabinet stomatologiczny zapewnia pacjentom szeroki zakres usług. Specjaliści od zębów zadbają o higienę w jamie ustnej (piaskowanie), z zakresu ortodoncji, chirurgii, protetyki. Wybierając odpowiedni gabinet stomatologiczny powinniśmy się czuć w nim bezpiecznie, powinien pokazać swój profesjonalizm i zabiegi powinny być wykonane bezboleśnie.
Zalecenia i komunikaty GIS i MZ, a wizyty w gabinetach specjalistycznych
Od I kwartału roku 2020, Główny Inspektorat Sanitarny o raz Ministerstwo Zdrowia dla branż medycznych wydaje specjalne zalecenia i komunikaty mające uregulować pewne standardy zachowań wobec pacjentów i pracy w warunkach laboratoryjnych lub zabiegowych. Do powszechnej już chyba świadomości dotarły podstawowe zalecenia stosowania tzw. minimalnych wymaganych standardów środków ochrony indywidualnej. Wśród nich dentysta będzie stosował (jak i wymagał od personelu pomocniczego i rzecz jasna pacjentów na zabieg oczekujących), maseczki medyczne filtrujące (FFFP2 lub o klasie wyższej), odzież roboczą ochronną i rękawiczki ochronne. Dezynfekcja cykliczna powierzchni oraz punktów stycznych w poczekalniach, ciągach komunikacyjnych, szatniach to już obowiązkowy standard. Dochodzi do tego dezynfekcja powierzchni, z którymi w trakcie procedur zabiegowych styka się pacjent, a więc kozetka, fotel dentystyczny, itp.
Z czego powinien składać się zestaw środków ochrony indywidualnej przeznaczony dla pracowników służby zdrowia?
Zestaw środków ochrony indywidualnej (PPE – personal protective equipment) przeznaczonych dla pracowników ochrony zdrowia podczas kontaktu z pacjentami w sytuacji zagrożenia COVID-19, zgodnie z zaleceniami WHO, powinien zwierać:
- maski wysoce filtrujące N95 (ochrona dróg oddechowych) o standardzie FFP2 lub FFP3 – zawsze należy je wymienić, zachowując zasady bezpieczeństwa;
- okulary i przyłbica ochronna (ochrona oczu) – powinny być dopasowane do twarzy użytkownika, a do tego kompatybilny ze stosowaną maseczką chirurgiczną;
- wodoodporny ochronny fartuch medyczny z długim rękawem i jednorazowe czepki (ochrona ciała);
- standardowe rękawiczki (ochrona rąk), które powinny zakrywać nadgarstek i mankiety fartucha.
Rejestracja pacjentów – jak powinna wyglądać?
PTS rekomenduje wyłącznie rejestrację telefoniczną lub za pomocą innego środka komunikacji, np. przez Internet (dentysta Rybnik). Absolutnie nie jest wskazana rejestracja osobista. W sytuacji, gdy jest to możliwe, zaleca się udzielanie teleporad stomatologicznych, jak również wystawianie e-recept. Co ważne, lekarz udzielający teleporady, ma możliwość wystawienia zwolnienia lekarskiego, po wcześniejszym przeprowadzeniu wywiadu medycznego oraz oceny stanu zdrowia pacjenta. Oczywiście udzielenie takiej teleporady musi być odnotowane w dokumentacji medycznej pacjenta.
Ponadto wskazane jest by podczas rozmowy telefonicznej został zebrany podstawowy wywiad epidemiologiczny, uwzględniający m.in. pobyt zagraniczny odbyty w przeciągu ostatnich 14 dni. W przypadku gdy pacjent zgłasza duszność oraz objawy grypopochodne, wskazane jest przeniesienie wizyty na późniejszy termin.
Środki ostrożności w recepcji
PTS zaleca, aby pacjenci zachowali min. 1 m odległości od innych osób przebywających w poczekalni, kolejce itd. Ponadto każda z osób wchodzących do pomieszczenia powinna zdezynfekować ręce.
Następnym etapem powinna być kontrola epidemiologiczna, która składa się z dwóch elementów: z bezdotykowego pomiaru temperatury ciała oraz z wypełnienia obowiązkowej deklaracji epidemiologicznej. Jeśli chociaż jedna z odpowiedzi jest pozytywna, wówczas wskazane jest przełożenie wizyty.
W rejestracji, poczekalni i gabinecie, na okres pandemii, rekomenduje się usuniecie wszelkich zbędnych przedmiotów, takich jak prasa, ulotki, zabawki itp. te które pozostają i nie będą używane należy zabezpieczyć jednorazowymi foliami.
Środki ostrożności w gabinecie dentystycznym
- W gabinecie dentystycznym cały sprzęt powinien być pochowany do szafek. Wyjmuje się go dopiero przy pacjencie.
- Zarówno lekarz, jak i asysta stosują środki ochrony indywidualnej, o których była mowa wcześniej.
- Po wyjściu pacjenta z gabinetu wszystkie powierzchnie, z których pacjent korzystał, są dezynfekowane. Zaleca się również wietrzenie gabinetu.
- Podczas rozliczenia rekomendowana jest płatność kartą.
